Zabawka edukacyjna – Numer 11 – Siła otoczenia

Przeglądając różne iluzje, natknąłem się na ciekawe doświadczenie. W 1865 roku Joseph Delboeuf odkrył różnice w postrzeganiu rysunku z kołem w roli głównej. Zauważył on, że koło umieszczone w mniejszym okręgu wydaje się większe, a w mniejszym kole – większe. Czyli ulegamy złudzeniu optycznym postrzegania względnej wielkości. Tak powstała kolejna zagadka, którą możecie dostać w naszym sklepie:

Zagadka numer 11 – Siła otoczenia

Zgłębiając Wikipedię, możemy rozszerzyć naszą wiedzę.

Badanie z 2005 roku sugeruje, że iluzja ta  spowodowana jest tymi samymi procesami wizualnymi, które powodują iluzję Ebbinghausa.[1]

Josepha Remi Leopolda Delboeuf

Iluzja została nazwana na cześć belgijskiego filozofa, matematyka, psychologa eksperymentalnego, hipnotyzera i psychofizyka Josepha Remi Leopolda Delboeuf (1831-1896), który stworzył ją w 1865 roku.[2]

Czynniki

Według Girgusa i Corena (1982) iluzja Delboeuf wykorzystuje zarówno asymilację, jak i kontrast jako elementy zniekształcenia percepcji. Asymilacja jest dominującym czynnikiem w kole w mniejszym pierścieniu zewnętrznym (przykład po prawej na powyższym obrazku). Girgus i Coren wspomnieli, że ten wewnętrzny dysk „ma tendencję do bycia przeszacowanym” w porównaniu ze zwykłym dyskiem bez dodatkowego koncentrycznego koła.[3] Ponieważ te dwa kręgi są tak blisko siebie, są postrzegane jako para, a wewnętrzny krąg jest przeszacowany.

 

Jednak okrąg po prawej stronie często wydaje się mniejszy w porównaniu z prostym okręgiem o tym samym rozmiarze. Przypisuje się to efektowi kontrastu. Odległość między kręgami sprawia, że ​​są one postrzegane jako odrębne i kontrastujące. Pierścień o większym obwodzie przyćmiewa mniejszy dysk centralny i sprawia, że ​​jest postrzegany jako mniejszy.

Po kilku minutach patrzenia na tę iluzję, iluzoryczne efekty u ludzi maleją.[3]

 

Badania dotyczące odmian iluzji Delboeuf wykazały, że gdy zewnętrzny okrąg jest niekompletny, iluzja nie jest tak silna. Kiedy dodano dodatkowy okrąg otaczający dwa oryginalne, efekt iluzji został zwiększony.[4]

Dieta i postrzeganie jedzenia – czyli jak iluzje można wykorzystać do odchudzania się. Tania i skuteczna metoda.

W 2012 roku Ittersum i Wansink opublikowali badanie, które wskazywało na iluzję Delboeuf jako czynnik zwiększający porcje żywności. W badaniu przetestowano trzy różne średnice misek i zmierzono, w jaki sposób poszczególne osoby różniły się serwowaniem w zależności od średnicy miski. Wyniki pokazały, że konsumenci nalali o 9,9% więcej zupy do większych misek i 8,2% mniej do mniejszych misek w porównaniu do misek kontrolnych. Wspomniano, że reakcja ta może być wywołana iluzją Delboeuf[5].

 

 

Ta iluzja w związku z jedzeniem wydaje się jednak być zniuansowana: Zitron-Emanuel i Ganel (2018) podkreślili, w jaki sposób efekty iluzji Delboeuf, w odniesieniu do produktów spożywczych, są mniej silne, gdy uczestnicy doświadczają łagodnego głodu. Badacze ci sugerują, że te odkrycia są potencjalnymi podstawami do złagodzenia wykorzystania iluzji Delboeuf jako pomocy w diecie.[6]

Iluzja w świecie zwierząt

Iluzja Delboeuf (często w połączeniu z iluzją Ebbinghausa) była używana z dużą częstotliwością w testowaniu percepcji zwierząt, ponieważ zdolność do rozróżniania rozmiaru wydaje się bardzo istotna dla wielu aspektów przetrwania, szczególnie w odniesieniu do jedzenia. Postrzeganie iluzji Delboeuf różni się znacznie w zależności od gatunku.

Naczelne ssaki

Parrish i Beran (2014) odkryli, że szympansy regularnie wybierają półmiski zawierające więcej jedzenia. Dalsze testy wykazały, że gdy szympansom podawano jedzenie na małych i dużych talerzach, często wybierały jedzenie z mniejszego talerza, nawet jeśli ilości były takie same. Zostało to omówione jako oznaka podatności szympansa na iluzję Delboeuf.[7]

Późniejsze badania wykazały, że małpy kapucynki i rezusy nie miały wpływu na iluzję, gdy poproszono ich o rozróżnienie między dwoma kręgami. W przeciwieństwie do tego, kiedy iluzja została później przedstawiona małpom jako część absolutnego zadania klasyfikacji (określenia, czy koła są „duże” czy „małe”), oba gatunki zareagowały na iluzję i dokonały selekcji, która była bardzo podobna do selekcji dokonanej przez ludzi i szympansy.[8]

Próba przeprowadzenia testów rozróżniania porcji w związku z iluzją Delboeuf na lemurach katta nie powiodła się; Wybór posiłków lemurów nie został znacząco statystycznie zwiększony przez większe porcje jedzenia, chyba że jedna opcja była prawie 40% większa.[9]

Psy

Miletto-Petrazzini, Bisazza i Agrillo (2016) powtórzyli badanie przeprowadzone przez Parrisha i Berana (2014), ale jako uczestników wykorzystali psy zamiast szympansów. W tym badaniu psom pozwolono wybrać dowolną porcję karmy, która wydawała się większa, jak pokazano na większych i mniejszych talerzach. Jednak reakcja była odwrotna od tego, co zwykle wykazują ludzie: psy najczęściej wybierały posiłek prezentowany na większym talerzu. Autorzy kontynuowali dyskusję, w jaki sposób może to wskazywać na reakcje psów na iluzję Delboeuf jako kwestię przyswojonego uczenia się.[10]

Ryby

Ryby były również wielokrotnie badane, aby zrozumieć, czy postrzegają iluzję Delboeuf. Ryby wytrenowane w wybieraniu większych środkowych kręgów jako nagrody, reagowały na iluzję w różny sposób, w zależności od gatunku ryb. Badanie z 2008 r. nad ważkowatym wykazało, że ważkowate reagowały na odmiany iluzji Delboeuf w podobny sposób jak ludzie i delfiny[11], podczas gdy gupiki reagowały odwrotnie, wybierając koła z większym pierścieniem.[12] Bambusowe rekiny generalnie nie dokonywały selekcji znacznie większej niż przypadkowa podczas testów i ogólnie wykazywały preferencje tylko do większych diagramów.[11]

Gady

Badano żółwia czerwononogiego, aby zrozumieć, czy gatunki takie mogą dostrzec iluzję Delboeuf. Niektóre gady wykazały działanie, które sugeruje, że postrzegają iluzję w sposób podobny do ludzi. Żółwie nie wykazywały jednak preferencji do większych porcji (podobny problem stwierdzono w badaniu lemurów katta), a zatem nie można było ich przetestować metodą, którą nakreślili twórcy testu.[13]

​References
1^ Jump up to:a b Zusne, Leonard (1984). Biographical Dictionary of Psychology (revised ed.). Greenwood Press. Retrieved 2015-06-28 – via Internet Archive.
2^ Jump up to:a b c d LeBlanc, André (2004). „Thirteen days: Joseph Delboeuf versus Pierre Janet on the nature of hypnotic suggestion”. Journal of the History of the Behavioral Sciences. 40 (2): 123–147. doi:10.1002/jhbs.20000. ISSN 0022-5061. PMID 15048665.
3^ Jump up to:a b c d e f Nicolas, Serge; Murray, David J; Farahmand, Bahar (1997). „The Psychophysics of J-R-L Delboeuf (1831–1896)”. Perception. 26 (10): 1297–1315. doi:10.1068/p261297. ISSN 0301-0066. PMID 9604065. S2CID 12935952.
4^ Jump up to:a b Rieber, Robert W., ed. (2012). Encyclopedia of the History of Psychological Theories. New York, NY: Springer US. doi:10.1007/978-1-4419-0463-8. ISBN 9781441904256.
5^ Jump up to:a b c d e f g h i j Nicolas, Serge (1995). „Joseph Delboeuf on Visual Illusions: A Historical Sketch”. The American Journal of Psychology. 108 (4): 563–574. doi:10.2307/1423073. JSTOR 1423073. PMID 8585601.
6^ Nicolas, Serge; Murray, David J; Farahmand, Bahar (1997). „The Psychophysics of J-R-L Delboeuf (1831–1896)”. Perception. 26 (10): 1297–1315. doi:10.1068/p261297. ISSN 0301-0066. PMID 9604065. S2CID 12935952.
7^ Jump up to:a b c Wils, Kaat (2017-03-15). „From transnational to regional magnetic fevers: The making of a law on hypnotism in late nineteenth-century Belgium”. Notes and Records. 71 (2): 179–196. doi:10.1098/rsnr.2017.0007. ISSN 0035-9149. PMC 5554305. PMID 30125058.
8^ Jump up to:a b Shamdasani, Sonu (2005). „’Psychotherapy’: the invention of a word”. History of the Human Sciences. 18 (1): 1–22. doi:10.1177/0952695105051123. ISSN 0952-6951. S2CID 146593953.
9^ Jump up to:a b c d e T. W. (1888). „Prof. Delboeuf on the Curative Effects of Hypnotism”. Mind. os–XIII (49): 148–152. doi:10.1093/mind/os-xiii.49.148. ISSN 0026-4423.
10^ Nicolas, Serge; Murray, David J; Farahmand, Bahar (1997). „The Psychophysics of J-R-L Delboeuf (1831–1896)”. Perception. 26 (10): 1297–1315. doi:10.1068/p261297. ISSN 0301-0066. PMID 9604065. S2CID 12935952.
11^ Torretti, Roberto (1984), „Foundations”, Philosophy of Geometry from Riemann to Poincaré, Springer Netherlands, pp. 153–253, doi:10.1007/978-94-009-9909-1_3, ISBN 9789027718372
12^ BEESON, MICHAEL (2016). „Constructive Geometry and the Parallel Postulate”. The Bulletin of Symbolic Logic. 22 (1): 1–104. arXiv:1407.4398. doi:10.1017/bsl.2015.41. ISSN 1079-8986. JSTOR 43740450. S2CID 119309574.
13^ Jump up to:a b c d e f g h i j k l m Nicolas, Serge; Murray, David J; Farahmand, Bahar (1997). „The Psychophysics of J-R-L Delboeuf (1831–1896)”. Perception. 26 (10): 1297–1315. doi:10.1068/p261297. ISSN 0301-0066. PMID 9604065. S2CID 12935952.
14^ Jump up to:a b Robinson, David K. (2010). „Gustav Fechner: 150 years of Elemente der Psychophysik”. History of Psychology. 13 (4): 409–410. doi:10.1037/a0021640. ProQuest 816391645.
15^ Jump up to:a b c d e f g Nicolas, Serge; Murray, David J; Farahmand, Bahar (1997). „The Psychophysics of J-R-L Delboeuf (1831–1896)”. Perception. 26 (10): 1297–1315. doi:10.1068/p261297. ISSN 0301-0066. PMID 9604065. S2CID 12935952.
16^ Surkys, Tadas; Bertulis, Algis; Bulatov, Aleksandr (2006). „Delboeuf illusion study”. Medicina (Kaunas). 42 (8): 663–681. PMID 16963835.